Schrijfprobleem
Schrijven is een complexe vaardigheid omdat het een samenspel is van motoriek en denken. Denk aan taal, het onthouden en begrijpen van nieuwe letters en woorden en deze ook nog kunnen schrijven. Het schrijven verloopt van enkele letters aan het begin van groep 3 tot woorden en zinnen aan het einde van het jaar. Dit alles gaat heel snel. Helaas beschikken niet alle kinderen over de specifieke motorische vaardigheden die deze ontwikkeling van het schrijven mogelijk maakt. Hierdoor kan het zijn dat het kind een slecht leesbaar handschrift heeft, het kind moeite heeft met het bijhouden van het werktempo, het kind schrijfkramp ervaart of het kind moeite heeft om een potlood of pen op de juiste manier vast te houden (pengreep). Er is dan sprake van een schrijfprobleem.
‘Er is sprake van een schrijfprobleem als jouw kind een slecht leesbaar handschrift heeft, moeite heeft met het bijhouden van het werktempo of schrijfkramp ervaart.’
Schrijfprobleem: blokletters of aan elkaar schrijven
In groep 3 leren de kinderen meestal om de letters eerst in blokschrift te schrijven, aangezien dit makkelijker is. Vervolgens leren kinderen om de letters aan elkaar te schrijven. Het schrijven van blokletters is vooral makkelijker voor kinderen met problemen in de fijne motoriek. Sommige kinderen hebben moeite en veel tijd nodig om iets nieuws te leren. Als deze kinderen de letters in blokschrift leren en vervolgens de letters aan elkaar moeten schrijven, vraagt dit om veel oefening en herhaling.
Zowel het schrijven met blokletters als het schrijven met de letters aan elkaar heeft zijn voordelen. Als de letters aan elkaar worden geschreven wordt er meestal sneller geschreven. Echter, als de motoriek niet goed is, dan is het handschrift moeilijk leesbaar. Als het kind in blokschrift schrijft, worden de blokletters meestal sneller aangeleerd, omdat dit eenvoudiger is qua lettervorm. Meestal vinden kinderen de letterafstand en de woordspatie wel lastig in te schatten bij het blokschrift. Dit kan dus een nadeel zijn. Als kinderfysiotherapeut kunnen wij samen met de leerkracht beoordelen welk schrijfschrift (blokschrift of het verbonden schrift) het beste is voor het kind voor een goed leesbaar handschrift.
Schrijfprobleem kan ontstaan in combinatie met een verkeerde pengreep
Vanaf groep 3 begint jouw kind met het leren schrijven. Vanaf deze fase is het belangrijk dat jouw kind weet hoe het potlood op de juiste wijze vastgehouden moet worden. In de jaren daarvoor leert jouw kind al om tekengerei vast te houden en deze op een handige manier te gebruiken. Sommige kinderen weten echter niet goed hoe ze het potlood op de juiste manier vast moeten houden. Daarnaast vinden ze het vaak lastig om soepele bewegingen te maken met de vingers tijdens het kleuren of schrijven.
‘Een juiste pengreep zorgt ervoor dat jouw kind minder kramp en vermoeidheid in de schrijfhand ervaart. Bovendien zorgt het voor een netter handschrift als jouw kind vanaf groep 3 gaat schrijven.‘
Wat is een goede pengreep?
Bij een goede pengreep pakken de duim en de wijsvinger het potlood vast, de middelvinger ondersteunt het potlood. Dit noemen we een driepuntsgreep. Door gebruik te maken van een opzetstukje of de Stabilo hapjes potlood wordt het voor jouw kind makkelijker om het potlood met deze 3 vingers vast te houden. Kijk in de video hieronder voor meer uitleg over de juiste pengreep.
Vanaf welke leeftijd weet ik of mijn kind linkshandig of rechtshandig is?
Wanneer jouw kind net geboren is, mag jouw kind nog geen duidelijke handvoorkeur hebben. Op deze manier ontwikkelt jouw kind beide handen optimaal. Echter vanaf het tweede levensjaar zie je dat 70% van de kinderen wel al een duidelijk handvoorkeur ontwikkelen. Als jouw kind 6 jaar is, moet er sprake zijn van een duidelijke handvoorkeur om mee te schrijven. Indien jouw kind nog wisselt of als jij twijfels hebt, dan kunnen wij als kinderfysiotherapeut een handvoorkeurstest uitvoeren. Bij deze test wordt het kind gevraagd om ‘net alsof’ handelingen uit te voeren, zoals haren kammen, tanden poetsen en eten met een lepel. Na deze observatie test kan er een keuze worden gemaakt voor de linker of rechter hand. Belangrijk is dat het kind hierbij in allerlei situaties (op school en thuis) gestimuleerd wordt om de voorkeurshand in te zetten.
Wanneer is het verstandig om kinderfysiotherapie in te schakelen als mijn kind een schrijfprobleem heeft?
Wanneer er sprake is van een schrijfprobleem kan de kinderfysiotherapeut hierbij helpen. Daarnaast kan er sprake zijn van pijnklachten of vermoeidheid in de schrijfhand tijdens het schrijven. Tenslotte kan het zijn dat jouw kind slordiger gaat schrijven als het werktempo vanaf groep 5 omhoog is gegaan. Ook hierbij kun je eraan denken om advies te vragen bij de kinderfysiotherapeut. We zullen, indien toestemming van jou als ouder, contact op nemen met de leerkracht om het behandelplan af te stemmen. Hoeveel kinderfysiotherapeutische behandelingen jouw kind nodig heeft om het schrijfprobleem aan te pakken, verschilt per kind. Meestal is 1 keer per week kinderfysiotherapie gedurende 3 maanden voldoende om het schrijfprobleem aan te pakken.
Schrijfhulpmiddelen inzetten bij een schrijfprobleem
Als kinderfysiotherapeut maken wij tijdens de kinderfysiotherapie wel eens gebruik van speciaal schrijfgerei, zoals een stabilo potlood of pen, opzetstukjes, een verzwaringspen of een handiwriter. Indien opgemerkt wordt dat jouw kind hier baat bij heeft, dan zal de kinderfysiotherapeut jou als ouder adviseren om jouw kind ook met dit schrijfgerei thuis en op school te laten schrijven. We kunnen je verwijzen naar De Schrijfvriend of Leerhulpmiddelen voor de aanschaf van het speciale schrijfgerei die wij zelf ook hier in de praktijk gebruiken.
Lees hier ons privacy beleid.